Hraungerðiskirkja, Hraungerðishreppur, Flóa, Árnessýslu

Hönnuður: Eiríkur Gíslason forsmiður.

Saga

Kirkju í Hraungerði er fyrst getið í kirknaskrá Páls biskups Jónssonar um 1200 og var helguð Pétri postula. Elsti máldagi kirkjunnar er Vilchinsmáldagi frá 1397. 

Friðuð 1. janúar 1990 samkvæmt aldursákvæði 1. mgr. 36. gr. þjóðminjalaga nr. 88/1989.

Lýsing

Hraungerðiskirkja er timburkirkja, 10,83 m að lengd og 7,07 m á breidd. Þakið er krossreist og laufskornar vindskeiðar eru undir þakbrúnum kirkju og turns. Upp af vesturstafni er ferstrendur burstsettur turn með háa píramítalagaða spíru. Undir honum er breiður stallur. Kirkjan er bárujárnsklædd og stendur á steinhlöðnum og steinsteyptum sökklum. Á hvorri hlið kirkju eru fjórir krosspóstagluggar, bogadregnir að ofan með römmum með sex rúðum. Yfir kirkjudyrum á framstafni eru þrír gluggar, miðglugginn samskonar og aðrir gluggar kirkjunnar en hinir tveir heldur minni. Fyrir kirkjudyrum eru tvöfaldar spjaldsettar vængjahurðir og bogagluggi yfir.

Forkirkja er þiljuð af framkirkju með þverþili. Í henni hvorum megin er stigi upp á söngloft og setsvalir inn með hliðum. Á þverþilinu eru vængjahurðir að framkirkju. Inn af þeim er gangur og sveigðir bekkir hvorum megin hans. Hvorum megin undir setsvölum eru fjórar stoðir með súluhöfuð og tvær turnstoðir á sönglofti og bogadreginn biti á milli þeirra. Kórgólf er hafið yfir kirkjugólf um þrjú þrep. Kórþilsveggur með kórdyrum undir oddboga er á mörkum kórs og framkirkju. Afþiljað skrúðhús er sunnan megin í kór en geymsla norðan megin. Kirkjan er klædd innan strikuðum panelborðum en kórþilsveggur og kórgafl klæddir sléttum plötum. Borðaklædd hvelfing stjörnum prýdd er yfir framkirkju og kór. 

Heimild