Laugavegur 10

Friðun

Friðað af mennta- og menningarmálaráðherra 28. apríl 2011, með vísan til 1. mgr. 4. gr. laga um húsafriðun, nr. 104/2001. Friðun nær til ytra byrðis hússins.

Byggingarefni

Hlaðið úr tilhöggnu grágrýti.

Júlíus A. H. Schau steinsmiður er höfundur hússins og var jafnframt fyrsti eigandi þess, en í ævisögu Jóns Eiríkssonar steinsmiðs kemur fram að hann hafi unnið að gerð hússins árið 1896. Schau hafði komið hingað til lands til að vinna við að reisa Alþingishúsið árið 1880. Bygging Alþingishússins og sú verkkunnátta sem varð til í landinu við það verk hafði mikil áhrif á húsagerð í Reykjavík og má segja að Alþingishúsið hafi markað upphaf steinhúsaaldar í bænum. Schau settist hér að, kvæntist Kristínu Magnúsdóttur frá Melkoti og bjó hér í 40 ár. Hann reisti mörg hús í Reykjavík, bæði úr steini og timbri (t.d. Bankastræti 3 og Landakotsskólann), og gerði auk þess veglega legsteina, sem prýða Hólavallagarð, m.a. yfir eiginkonu hans og son.

Húsið að Laugavegi 10 þótti afar sérstakt í upphafi, því það var með flötu þaki, en árið 1902 var sett hallandi þak á húsið. Ekki er víst að Schau hafi búið í húsi sínu við Laugaveg, því hann byggði sér hús að Tryggvagötu 14 til íbúðar og var það hús nefnt eftir honum.

Lengst af hefur ýmist verið verslunar- eða veitingahúsarekstur á jarðhæð hússins.

_Heimildir:

_{Björn Th. Björnsson (1988). Minningarmörk í Hólavallagarði, bls. 115. Reykjavík: Mál og menning.}

_{Elínborg Lárusdóttir. (1941).Frá liðnum árum. Endurminningar Jóns Eiríkssonar frá Högnastöðum, bls. 279.  Akureyri: Þorsteinn M. Jónsson.}

_{Guðmundur Finnbogason (1943). Iðnsaga Íslands, fyrra bindi, bls. 203, 236-237, 288. Reykjavík: Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík.}

_{Hörður Ágústsson. (1998). Íslensk byggingararfleifð, fyrra bindi, bls. 307. Reykjavík: Húsafriðunarnefnd ríkisins.}

_{Nikulás Úlfar Másson (2000). Byggingasaga. Vestanvert Skólavörðuholt. Skýrslur Árbæjarsafns LXXVIII. Reykjavík: Árbæjarsafn.}