Stöðlakot, Bókhlöðustíg 6 í Reykjavík, friðað

Með vísan til 1. mgr. 4. gr. laga nr. 104/2001 um húsafriðun friðaði mennta- og menningarmálaráðherra, Katrín Jakobsdóttir, húsið að Bókhlöðustíg 6 í Reykjavík, 30. nóvember, að tillögu Húsafriðunarnefndar.
Tímamót urðu í byggingu steinhúsa þegar Alþingishúsið var byggt á árunum 1880−1881. Íslendingar lærðu þar iðnina að höggva til grjót. Á árunum 1880−1900 voru allmörg steinhús byggð í Reykjavík. Varð þá til ný húsagerð, steinbæir, sem á skömmum tíma varð algeng í Reykjavík. Það voru einkum tómthúsmenn sem byggðu sér steinbæi til íbúðar en áður bjuggu þeir í torfbæjum. Segja má að lag torfbæjarins hafi þarna verið lagað að nýjum aðstæðum og er hér um sérreykvískt fyrirbæri að ræða. Á þessum tíma voru einnig byggð allmörg lítil íbúðarhús úr steini. Munurinn á þeim og steinbæjum er sá að í litlu steinhlöðnu húsunum eru allir veggir byggðir úr tilhöggnu grágrýti. Segja má að með þessari sérreykvísku húsagerð hafi fyrstu þéttbýlisalþýðu Íslands, sem á þessum árum var að slíta sig undan vistarbandinu, verið kippt inn í nútímann, þar sem þá buðust betri og varanlegri húsakynni en fram að þeim tíma höfðu þekkst. Alls voru hlaðin um 200 hús úr grágrýti í Reykjavík á tímabilinu frá 1860 til 1910 − um 130 steinbæir og 70 hús. Síðan hafa steinbæir og steinhlaðin hús verið að týna tölunni, og er nú svo komið að einungis 17 steinbæir og 18 steinhlaðin hús standa enn í Reykjavík.
Einn þessara steinbæja er Stöðlakot sem stendur við Bókhlöðustíg 6. Friðun hússins nær til ytra byrðis þess.

Stöðlakot var ein af hjáleigum Reykjavíkur. Nafnið bendir til að þar hafi verið stöðull þar sem ær eða kýr voru mjólkaðar. Hjáleigan var þó einnig framan af nefnd Stuðlakot. Úr landi Stöðlakots var meðal annars tekið land undir Menntaskólann í Reykjavík. Árið 1872 endurbyggði Jón Árnason hinn ríki torfbæ sem þar stóð. Sagnir herma að hann hafi notað grjót sem gekk af við byggingu Hegningarhússins við Skólavörðustíg. Í það minnsta er sams konar hraungrjót í Stöðlakoti og er í Hegningarhúsinu, en ekki grágrýti eins og aðallega var notað í steinbæina. Margir Reykvíkingar eiga ættir sínar að rekja til Stöðlakots og þar hafa búið margir kunnir bæjarbúar. Árið 1880 þótti það sæta tíðindum að tveir mormónatrúboðar settust að í Stöðlakoti og boðuðu þaðan trú sína.

Árið 1982 eignuðust Hulda Jósefsdótttir listhönnuður og Þorgrímur Jónsson húsið. Þau létu endurbyggja húsið í samvinnu við Vilhjálm Hjálmarsson arkitekt og breyttu því í gallerí sem tók til starfa árið 1988.